In het midden toneelmagazijn Bakker op het kruispunt van de weg naar de Kroonpolder en de Oudedijk. Op de voorgrond zijn nog delen van het tolhek zichtbaar. Foto: Jan Bakker. Bron: RHC GA, Groninger Archieven, Beeldbank Groningen.
Het gezin Jan Bakker
Aan een eind van de 19e eeuw woont er in Drieborg een zekere Jan Bakker, die brievengaarder is. Hij is ook in Drieborg geboren en huwt op 28 april 1888 in Beerta met Trientje Buurma. Hij is de zoon van Roelf Bakker, kleermaker en Hindrikje Hindriks die uit Finsterwolde afkomstig is. Zij is de dochter en Fokko Tjapkes Buurma, landbouwer en Houke Siebolts Klaassen, aldus vertelt ons het Huwelijksregister van Beerta in 1888 onder aktenummer 6.
In dit register wordt Jan Bakker overigens boekhandelaar genoemd. Op 31 juli 1920 trouwt dochter Stientje, die in Drieborg wordt geboren op 18 juni 1891, met rijksveldwachter Hendrik Lok uit Emmen. Haar zusje met dezelfde naam is te Drieborg op 4 mei 1892, 10 maanden oud, overleden, terwijl twee jaar later op 21 maart 1894 Heilkea Johanna komt te overlijden. Zij is dan 6 dagen oud. Tussen beide zusjes wordt op 15 febr. 1893 nog een tweede Stientje geboren. Het zit het echtbaar Jan en Trientje Bakker niet mee. Op 16 april 1896 wordt Heilkea Johanna geboren. Zij overlijdt reeds op 8 maart 1897 en bereikt nog net niet de leeftijd van 1 jaar. Een volgende dochter ziet het levenslicht op 19 jan. 1889 en krijgt als naam Hindrikje mee. Hindrikje huwt op 34-jarige leeftijd Albert Carelse, stationschef, uit Hardegarijp, in de gemeente Tietjerksteradeel, die dan 49 jaar is. Hij is de zoon van Pieter Carelse en Tjitske van der Meer. Houkelina wordt geboren op 5 jan. 1890. Zij trouwt op 33-jarige leeftijd op 16 mei 1923 in Beerta met Johannes Snitjer, 28 jaar, belastingcommies, afkomstig uit Nieuwolde en zoon van Hindrik Snitjer en Sievertje Beentje. Een zoon schijnt niet uit het huwelijk van Jan en Trientje geboren te zijn. We zijn er in ieder geval geen tegengekomen.
Jan Bakker de uitgever Jan Bakker wordt dan brievengaarder en boekhandelaar genoemd, hij schrijft ook zogenaamde 'kamerstukjes', wat in feite korte komedies zijn in één bedrijf. Deze worden door hemzelf uitgegeven. Ook maakt hij scheurkalenders, Duitse toneelstukken in eigen bewerking, korte komedies in één bedrijf, almanakken en hij schrijft een boek over het onstaan van de Dollard.
Bakker is een socialistische vrijdenker die een heel compleet fonds heeft gekend: politieke geschriften, socialistica, maken er deel van uit en zelfs geeft hij in 1908 een Oldambster Woordenlijst uit. Voor de Groninger Maatschappij voor de Landbouw zijn verschillende schrijvers in de weer geweest, zo ook Jan Bakker. Zijn uitgeverij brengt zelfs een boekwerk op de markt met afbeeldingen van landbouwwerktuigen.
Bakker is een markante persoonlijkheid in Drieborg, zo komt hij in die plaats met een koffiehuis annex vegetarisch (!) restaurant en dat in het Drieborg van 1890. Achtergronden over de afloop hiervan vinden we echter nergens terug.
Ook geeft Jan Bakker tientallen ansichtkaarten uit van Drieborg, de polders, Nieuw Beerta en Beerta. Later vinden kinderen en kleinkinderen van ouders die in die periode hebben geleefd deze terug in de schoenendozen op zolder, voorzien van de tekst 'Uitgave J. Bakker Drieborg' en vormen ze een blijvende herinnering aan vervlogen dagen. Verschillende schrijvers geven bij Jan Bakker hun boeken en toneelstukken uit. 'Jan Griener. Bliespul in ain bedrief in Grönneger dialect' (1898) wordt door J. Bakker Rz. (hij is immers Roelf´s zoon) te Drieborg bijvoorbeeld uitgegeven en haalt zelfs een derde druk. Verder is daar bijvoorbeeld 'Doove Kloas. Kluchtspel in ain bedrief in de Grönneger spraok' uit 1900, dat ook door J. Bakker Rz. te Drieborg wordt uitgegeven. Dit stuk valt zo in de smaak dat na enige jaren zelfs een vierde druk (z.j. J. Bakker te Scheemda) nodig is.
Jan beschikt over een toneelmagazijn dat op de splitsing staat van de Kroonpolderweg en de Oudedijk. Daar ligt zijn voorraad boeken opgeslagen en bovendien een keur aan pruiken, toneelkleding en allerlei spullen voor de grimeur. Bakker verhuist later met zijn uitgeverij naar Scheemda, rond 1920 is het bedrijf al niet meer in Drieborg gevestigd. Hij sterft in Scheemda in het jaar 1932. Het toneelmagazijn staat nog in de jaren zestig van de twintigste eeuw op dezelfde plaats bij het kruispunt. Later wordt het afgebroken, waarmee een stukje geschiedenis van het laatste dijkdorp Drieborg verdwijnt onder de slopershamer.
Stormvloeden In mei 1925 geeft Jan Bakker te Scheemda het boekwerkje 'Stormvloeden' uit waarin een hoofdstuk wordt opgenomen over een dijkdoorbraak bij Nieuwe Statenzijl in het jaar 1877. Rond dat jaar woont Bakker reeds in Drieborg. Voor dit boekwerkje zal hij verschillende personen hebben aangesproken om zijn verhaal correct op papier te krijgen. Daaronder zijn bijvoorbeeld J.H. Ebels die landbouwer is in de Stadspolder, landbouwer Goeman en booteigenaar Geuko Toxopeus. Verder noemt hij o.a. uit latere jaren schipper K. de Vries uit Delfzijl, de loodsen W. Gialts, R. Dik en H. Rijnbergen, de matroos van het loodswezen K. Drewes en landbouwer M. de Vries.
|
||||||||||||
|
||||||||||||
Lees hier het hoofdstuk "Doorbraak N.-Statenzijl" uit Stormvloeden"
